‘A way of referring to the situation in modern society in which people compete with each other for money and power’. Dat is the rat race, aldus het Britse woordenboek Cambridge Business English Dictionary.

Een vicieuze cirkel

Het is, in de woorden van de vermaarde ‘rich dad’ uit Robert T. Kiyosaki’s bestseller Rich Dad Poor Dad: ‘(…) the pattern to get up, go to work, pay bills. People’s lives are forever controlled by two emotions: fear and greed. Offer them more money and they continue the cycle by increasing spending. (…) Fear keeps them in this trap of working, earning money, working, earning money, hoping the fear will go away.’[1]

(…) the Rat Race, I define it as the vicious cycle we learn from a young age that the only way to get ahead is to go to a good school, get a good job, and work harder and harder to try and get ahead.”

Robert T. Kiyosaki

personal finance auteur

Het is volgens Kiyosaki een vicieuze cirkel die we van jongs af aan leren. We zouden van onze ouders leren dat er maar 1 manier is om ‘hogerop’ te komen: naar een goede school gaan, een goede baan scoren, harder en harder werken om het proberen te maken.[2] En zo blijf je je benen uit je lijf rennen om te overleven en steeds maar ‘verder’ te komen.

We willen er vooral aan ontsnappen

Hoe raak je in deze ratrace verzeild?

Volgens hoogleraar psychologie James T. Tedeschi heeft het alles te maken met het verwerven van meer en meer status en prestige. Dat leidt ertoe dat je ook meer en meer streeft naar invloed (macht). Het resultaat: nóg meer succes, en voor je het weet zit je gevangen in de ratrace.[3]

‘Crisis’, ‘battle’ en ‘nightmare’: volgens Macmillan worden deze drie begrippen geassocieerd met ‘the rat race’.

Maar de vraag waar de meeste interesse naar uit lijkt te gaan, is niet hoe je in de ratrace terecht komt, maar hoe je eraan kunt ontsnappen.

Zo levert een zoektocht op Google naar artikelen over “the rat race” onder meer de volgende titels op: Is it Possible for a “Normal Person” to Escape the Rat Race?, How To Escape the Rat Race (And Never Get Sucked Back In) en What is the Rat Race and how to Escape it.

De opmerkingen die online Engelse woordenboeken bij ‘the rat race’ plaatsen stemmen dan ook weinig vrolijk: zo vermeldt Macmillan onder de noemer ‘synonyms and related words’ de woorden: ‘crisis’, ‘battle’ en ‘nightmare’, en zet het Oxford Advanced Learner’s Dictionary er tussen haakjes bij: ‘disapproving’.

De vermoedelijke herkomst

Volgens schrijver Paul Mcfedries is onbekend waar de term precies vandaan komt. Wel zou het Oxford English Dictionary een´tantalizing clue’ bieden; het woordenboek citeert een uitgave van het blad American Speech uit 1937, die de volgende definitie van een ratrace geeft: ‘dance of low-grade nature’. Tegen de jaren ‘50 zou de term vervolgens zijn huidige betekenis hebben verkregen.[4]

Ook online Engels grammatica naslagwerk Grammarist schetst een vergelijkbaar beeld: net als Mcfedries wijst het naar de jaren ’30 en de Verenigde Staten als de waarschijnlijke tijd en plaats van oorsprong. Hoewel de exacte herkomst van de term onbekend zou zijn, geeft Grammarist wel een duiding: ‘It may come from the practice of testing rats in laboratories, or it may come from actual rat-racing sporting events held in the 1800s.’[5]

[1] Rich Dad Poor Dad. What the Rich Teach Their Kids About Money That the Poor and Middle Class Do Not!, pp. 48 — 50, Robert T. Kiyosaki (2017).

[2] Robert Kiyosaki, Use the Power of Play to Escape the Rat Race, the Rich Dad Company, 23/6/2020.

[3] James T. Tedeschi, The Social Influence Processes, New York: Routledge (2017).

[4] Paul Mcfedries, Word Spy: The Word Lover’s Guide to Modern Culture, p. 169, New York: Broadway Books (2004).

[5] Rat race, Grammarist.