Wie op internet zoekt naar ‘passief inkomen’, zal talloze lijstjes tegenkomen met 101 ideeën waarmee je passief inkomen zou kunnen generen. Vaak ook onder het mom van ‘make money while you sleep!’ (wie wil dat immers niet?). Maar sommige ideeën klinken toch wel verdacht ‘actief’. Bijvoorbeeld: ‘take online surveys’[1], ‘become an influencer’[2] of ‘start a podcast’[3]. En andere ideeën zijn erg sterk aan elkaar verwant — beleg in ETF’s, indexfondsen, aandelen, etc. En zo blijkt een lijstje met 20 ideeën al gauw neer te komen op maar 5 ‘echte’ ideeën.

Daarom om wat orde in de chaos te scheppen: welke 4 categorieën van passief inkomen zou je globaal kunnen onderscheiden?

Daarbij zal al gauw duidelijk worden dat de grens tussen actief en passief inkomen vager is dan op het eerste gezicht lijkt. Maar eerst: wat is eigenlijk het verschil tussen actief en passief inkomen?

Actief inkomen versus passief inkomen

Wie denkt aan inkomen, denkt vaak als eerste aan het maandelijkse salarisstrookje. Kenmerkend voor deze inkomensvorm is dat het een voortdurende actieve inspanning vergt: je ruilt jouw tijd in voor geld. Zodra die actieve inspanning wegvalt — je verliest bijvoorbeeld je baan of je zegt zelf op — dan valt het inkomen (uiteindelijk) ook weg. Dit is daarom actief inkomen.

Bij passief inkomen ligt dit anders: de directe relatie tussen enerzijds de inkomensstroom en anderzijds jouw tijd en inspanning wordt doorbroken. Ramsey Solutions (het bedrijf waar personal finance goeroe Dave Ramsey achter zit) bijvoorbeeld beschrijft passief inkomen dan ook als ‘a way to earn steady money with little to no daily effort’.[4]

Bij passief inkomen wordt de directe relatie tussen enerzijds de inkomensstroom en anderzijds jouw tijd en inspanning doorbroken

Met andere woorden: inkomen is passief, wanneer het weinig tot geen inspanning vergt om de inkomensstroom op gang te houden.[5]

Hoe dat kan? Doordat je vooraf een investering hebt gedaan, in de vorm van tijd (i.e. een inspanning) of geld.[6]

4 categorieën van passief inkomen

Met deze definitie in het achterhoofd, kunnen grofweg 4 smaken van passief inkomen worden onderscheiden:

  1. Een business waar je niet actief bij betrokken bent
  2. Beleggingen
  3. Vastgoed
  4. Intellectueel eigendom
  1. Een business waar je niet actief bij betrokken bent

Het klassieke voorbeeld van deze categorie van passief inkomen is het starten van een blog. In bijna alle lijstjes met ideeën om passief inkomen te verdienen, wordt bloggen wel genoemd. Affiliate marketing en advertenties bijvoorbeeld moeten dan geld in het laatje brengen.[7]

Maar: dit moet dan wél een blog zijn die (uiteindelijk) een inkomensstroom genereert, zonder dat jij er structureel tijd in moet steken. Bijvoorbeeld: je laat (uiteindelijk) je blog door anderen runnen. Alleen dan valt het onder de noemer ‘passief inkomen’.

Want als je voortdurend tijd en energie moet blijven steken in je blog, rijst de vraag: wat is het verschil met ‘gewoon’ werk? Niets. Je ruilt dan immers jouw tijd in voor geld. Met andere woorden: je genereert actief inkomen. Misschien zou je het dan een side hustle noemen, omdat je het bijvoorbeeld naast je kantoorbaan doet. Maar passief inkomen is het dan volgens onze definitie in elk geval niet.

  1. Beleggingen

Bij beleggingen investeer je vooraf geld om een inkomensstroom te genereren.

Je zou bijvoorbeeld aandelen kunnen kopen die dividend uitkeren, zoals ING of McDonalds. Met deze eenmalige investering creëer je een inkomensstroom in de vorm van dividend dat (bijvoorbeeld) jaarlijks of halfjaarlijks wordt uitbetaald.

Andere voorbeelden zijn beleggingen in obligaties, indexfondsen en ETF’s.

Crowdfunding zou ook in deze categorie van passief inkomen kunnen vallen. Je zou bijvoorbeeld via een crowdfundingplatform zoals Oneplanetcrowd kunnen inschrijven op een lening aan een bedrijf, waarbij je je inleg terug krijgt betaald met rente.

 Net als bij bloggen, kan deze categorie van passief inkomen ook de vorm van actief inkomen aannemen. Misschien ben je wel een enthousiaste belegger die elke dag een paar uur besteedt aan het analyseren van de markt, het lezen van jaarverslagen en de markt probeert te timen. Dan lever je wel degelijk een behoorlijke inspanning om die inkomensstroom op gang te houden (al ervaar je dat misschien niet zo).

Ook deze categorie van passief inkomen kan van kleur verschieten. Denk bijvoorbeeld aan de fanatieke amateurbelegger of daytrader

  1. Vastgoed

Bij vastgoed kun je denken aan het kopen van een appartement in een studentenstad, om het vervolgens aan studenten te verhuren. Deze vastgoedbelegging genereert dan maandelijks inkomen in de vorm van huurpenningen.

Er is veel voor te zeggen om vastgoed te scharen onder beleggen. Maar het is wel een beleggingsvorm die meerdere eigenschappen heeft die het onderscheiden van bijvoorbeeld de aandelenmarkt. Zo vergt beleggen in vastgoed doorgaans een substantiële investering. Vandaar dat we vastgoed hier toch als afzonderlijke categorie behandelen.

Ook hier geldt weer dat passief inkomen van kleur kan verschieten. Denk bijvoorbeeld aan huizenflippers, die een (klus)woning kopen en vervolgens opknappen, om deze uiteindelijk met winst weer te verkopen. Iedereen die wel eens een verbouwing heeft meegemaakt, weet dat een woning niet van de één op andere dag verbouwd is. Die vloer ligt er niet vanzelf in en ook die nieuwe keuken moet er door iemand in geplaatst worden. Kortom, van geld verdienen terwijl je slaapt, is dan zeker geen sprake.

 

  1. Intellectueel eigendom[8]

Veel van de ideeën om passief inkomen te generen, komen neer op het basisidee van het exploiteren van auteursrechten. In essentie investeer je hierbij vooraf tijd in het creëren van een auteursrechtelijk beschermd werk, wat je dan vervolgens (meestal) online verkoopt. Denk bijvoorbeeld aan een boek of foto’s.

Auteursrechten zijn zeker niet de enige vorm van intellectueel eigendom. Andere vormen zijn bijvoorbeeld merkenrechten of octrooirechten. Maar omdat het bij passief inkomen meestal om auteursrechten gaat, beperken we ons hier tot deze categorie van intellectueel eigendom.

Een voorbeeld. Je schrijft een how-to guide over foto’s maken met een smartphone en verkoopt dat als e-book op Amazon. Het schrijven van de gids kost ongetwijfeld enige tijd. Maar zodra je het als e-book op Amazon hebt gezet, is het niet langer nodig om structureel tijd te besteden aan de gids (los van bijvoorbeeld eventuele marketingactiviteiten die je wilt ondernemen om je e-book aan de man te brengen).

Bovendien is een e-book slechts 1 van de exploitatievormen: je zou je gids bijvoorbeeld ook in de vorm van een audioboek kunnen uitgeven, of in hardcopy. En dat betekent dat je meerdere inkomensstromen zou kunnen creëren uit 1 werk.

Wat zijn auteursrechten en wat kun je ermee?

    Kort gezegd is het auteursrecht het uitsluitende recht van de maker van een werk om zijn werk openbaar te maken en te verveelvoudigen.

    Géén registratie vereist

    Het auteursrecht ontstaat ‘vanzelf’: de enkele creatie van het werk doet het auteursrecht ontstaan.[9] Je hoeft dus bijvoorbeeld niet je werk ergens te registreren of het bekende © teken te vermelden om auteursrechten te verkrijgen.

    De enige eis die wordt gesteld, is dat het werk ‘een eigen, oorspronkelijk karakter’ heeft. Dit betekent dat er enige creativiteit nodig is geweest om het werk te maken. Het werk moet jouw eigen intellectuele schepping zijn en jouw persoonlijke visie tot uitdrukking brengt. Wanneer aan dit criterium is voldaan, geniet een werk auteursrechtelijke bescherming.

    Voorbeelden

    Voorbeelden van creaties waar auteursrecht op kan rusten: tekst (niet alleen boeken, maar ook bijvoorbeeld blogartikelen en nieuwsbrieven), audiovisuele werken (zoals films, documentaires of animaties), muziek, schilderijen, illustraties, beeldhouwwerken, foto’s, architectuur en logo’s.

    Twee bevoegdheden

    Het auteursrecht geeft de maker twee exclusieve exploitatiebevoegdheden: het recht om het werk openbaar te maken en het recht om het werk te verveelvoudigen.

    Bij openbaarmaking kun je denken aan bijvoorbeeld het tonen van een film in de bioscoop of een liedje op de radio spelen. Bij verveelvoudiging gaat het om bijvoorbeeld het maken van een kopie van een foto.

    Dit betekent dat voor bijvoorbeeld het maken van een kopie van een foto toestemming vereist is van de fotograaf. De fotograaf kan daarom een vergoeding kan vragen voor iedere kopie die van zijn foto wordt gemaakt.

    Een how-to guide is zeker niet het enige dat je zou kunnen creëren om passief inkomen mee te genereren.

    Om in de sfeer van boeken te blijven: op een kinderboek, reisgids, roman of een kookboek zal normaal gezien eveneens auteursrecht rusten.

    Maar mogelijk ook bijvoorbeeld: een cursus, foto’s, muziek, illustraties of schilderijen.

      Voorbeelden van passief inkomen uit auteursrechten

      • Een e-book schrijven en op je eigen website of bijvoorbeeld Amazon verkopen
      • Printables op Etsy verkopen (zoals worksheets, kleurplaten, wall art of planners)
      • Foto’s verkopen op stockfotowebsites zoals Shutterstock
      • Print on demand werk verkopen (zoals illustraties aanbieden aan print on demand websites voor gebruik op t-shirts, tassen of mokken)
      • Online cursussen ontwikkelen en aanbieden op een e-learning platform zoals Udemy

      Ook deze categorie van passief inkomen kan een verkapte vorm van actief inkomen zijn. Wanneer je elke dag 5 uur bezig bent met je Etsyshop of het maken en bewerken van foto’s, dan neemt het al gauw de vorm aan van ‘gewoon’ werk.

      De grens ligt in jouw handen

      Waar de grens tussen actief en passief inkomen ligt, is voor discussie vatbaar.

      Van veel van manieren om passief inkomen te genereren, is ook een actieve variant denkbaar: 

      Passief inkomen

      Actief inkomen

      Een blog starten en door anderen laten runnen Blogger
      Periodiek beleggen in ETFs Daytrader: e.g. aandelen kopen en verkopen binnen 1 handelsdag, om zo te profiteren van koersfluctuaties
      Een appartement verhuren Huizenflipper: appartementen kopen, opknappen en met winst verkopen
      Een ebook schrijven en op Amazon verkopen Freelance schrijver

      Het criterium ‘weinig tot geen inspanning’ geeft zeker houvast, maar is natuurlijk subjectief. Want wat voor de één weinig inspanning is, vindt de ander ontzettend veel werk. Zeg tegen een fulltime blogger dat bloggen een vorm van passief inkomen is, en je mag op zijn minst verontwaardigd verzet verwachten. En toch staat bloggen steevast in de vele lijstjes met ideeën om passief inkomen te genereren.

      Die grens tussen actief en passief inkomen ligt uiteindelijk geheel in jouw handen: wanneer jij besluit structureel tijd te besteden aan jouw passieve inkomstenbron, dan wordt het al gauw ‘gewoon’ werk. Actief inkomen dus.

      [1] Financial Wolves, 32 Best Passive Income Ideas for 2021, 22/2/2021.

      [2] Rishabh P Nair, 10 Best Passive Income Ideas for 2021, Cube Consumer Services Pvt. Ltd., 25/8/2020.

      [3] Grant Sabatier, BEST PASSIVE INCOME IDEAS TO MAKE YOU MONEY IN 2021, Millennial Money, THE MOTLEY FOOL, 21/1/2021.

      [4] Ramsey Solutions, What Is Passive Income, and How Do I Build It?, Ramsey, Lampo Licensing, LLC, 26/8/2021.

      [5] Zie bijvoorbeeld ook: R.L. Adams, 17 Passive Income Ideas for Increasing Your Cash Flow, Entrepreneur Media, Inc., 1/11/2019. Anderen gaan nog een stapje verder, en menen dat er helemaal geen inspanning nodig is om een passieve inkomensstroom op gang te houden. Zie bijvoorbeeld: Spencer Hilligoss, What Is Passive Income?, Forbes Media LLC, 16/9/2019, waarin de volgende definitie wordt gegeven: ‘Passive income is income that requires no effort to generate on a recurring basis.’

      [6] Vergelijk: Jannese Torres-Rodriguez, These Are the Best 8 Passive Income Ideas for 2021. I’ve Made Money on All of Them, NextAdvisor, 19/4/2021.

      [7] Zie bijvoorbeeld: Grant Sabatier, BEST PASSIVE INCOME IDEAS TO MAKE YOU MONEY IN 2021, Millennial Money, THE MOTLEY FOOL, 21/1/2021; Michelle Schroeder-Gardner, 12 Passive Income Ideas That Will Let You Enjoy Life More, Making Sense of Cents, 5/6/2021.

      [8] Vergelijk: Robert T. Kiyosaki, Rich Dad Poor Dad. What the Rich Teach Their Kids About Money That the Poor and Middle Class Do Not!, 20th Anniversary Edition (Scottdale: Plato Publishing, 2017), p. 135. Let wel: Kiyosaki bespreekt hier zijn visie op ‘real assets’ en spreekt dus niet met zoveel woorden over passief inkomen. Zijn indeling komt ook niet volledig overeen met deze indeling.

      [9] Zie ook: R.W. Holzhauer, Inleiding intellectuele rechten (Den Haag: Boom Juridische uitgevers, 2002), p. 41.